De Utrechtse edelsmid Karin Wichers is de ontwerper van de Belle van Zuylenring: een nieuwe ereprijs voor (internationale) schrijvers die in hun werk sterk reflecteren op maatschappelijke thema’s. Sinds 2005 houdt jaarlijks een gerenommeerd internationale auteur de Belle van Zuylenlezing in Utrecht. De lezing is nu uitgebreid met de Belle van Zuylenring. De gemeente Utrecht en ILFU International Literature Festival Utrecht zijn initiatiefnemers van de prijs en de ring. Na een schetsopdracht aan meerdere Utrechtse kunstenaars, werd Karin Wichers gekozen om de ring te maken.
De kunstopdracht
ILFU en de Adviescommissie voor Beeldende Kunst en Vormgeving van de gemeente Utrecht hebben voor de Belle van Zuylenring een kunstopdracht opgesteld en vormden samen de selectiecommissie. De commissie vroeg drie experts op het gebied van Utrechtse kunst en vormgeving om kunstenaars voor te dragen: zowel edelsmeden, ontwerpers als beeldend kunstenaars. Uit deze lijst zijn drie kunstenaars geselecteerd om een schetsontwerp te maken. De selectiecommissie koos daaruit het ontwerp van Karin Wichers: een serie van zes ringen opgebouwd uit blokjes gerecycled zilver.
De commissie was onder de indruk van het vooronderzoek dat Karin Wichers deed naar Belle van Zuylen en de eerdere Belle van Zuylenlezingen. Ze vond het mooi dat de ring Belle verbeeldt, maar op een abstracte manier. Door het ‘bouwen’ en ‘draaien’ van de zilveren vierkantjes ontstaan er zes spannende varianten. Wie goed kijkt, kan in de ring het gezicht van Belle herkennen zoals wij dat kennen van het beroemde portret van Maurice Quentin de La Tour uit 1766. Maar de ring is ook een abstract opgebouwde vorm die onder andere refereert aan de zes continenten.
De zes varianten van de ring staan voor de brede blik waarmee Belle van Zuylen en de winnaars van de ring kijken naar onze maatschappij en daarin stelling nemen. De achterliggende symboliek gaat over onderdrukking, de vraag hoe open of transparant onze samenleving is en over out-of-the-box denken. De ring kan aan de hand worden gedragen en als object worden neergezet, gepresenteerd op een sokkeltje van Utrechts beukenhout. De Belle van Zuylenring wordt voor het eerst gepresenteerd tijdens de uitreiking op 11 januari 2020 op Slot Zuylen.
Bekijk hier de video over het ontwerpproces:
Karin Wichers
Karin Wichers studeerde in 1990 af aan de vakschool Schoonhoven als goudsmid en zilversmid. Sindsdien ontwikkelt Karin eigen collecties, maakt in opdracht gepersonaliseerde sieraden en geeft workshops en cursussen. Ook heeft ze een leer/werkplaats opgezet voor vrouwen die om bepaalde redenen uit het arbeidsproces zijn geraakt. Wichers is maatschappelijk geëngageerd, net als de genomineerde schrijvers voor de ring. In haar sieraden gebruikt ze diverse materialen zoals goud, zilver, parels en edelstenen. De sieraden kenmerken zich door speelsheid, spanning en beweging. Hergebruik van materialen is een terugkerend thema in haar werk.
Belle van Zuylen: "ik heb geen talent voor ondergeschiktheid".
Belle van Zuylen (1740-1805) is Utrechts internationaal meest vermaarde schrijver. Ze schreef brieven, (zelf)portretten, fabels, novelles, toneelstukken, opera’s en liederen. Belle had contact met veel internationaal belangrijke intellectuelen en kunstenaars, wat in de achttiende eeuw voor een vrouwelijke kunstenaar opmerkelijk was. Ze werd bekend als een zelfstandige, geëmancipeerde vrouw. Haar verlichte ideeën botsten vaak met de traditionele opvattingen van haar familie en stand. Ook over het huwelijk hield ze er moderne ideeën op na. Ze wees bijvoorbeeld een huwelijksaanzoek af met de beroemd geworden uitspraak “geen talent voor ondergeschiktheid te hebben”, omdat deze man wilde dat ze geen contact had met andere mannen zonder zijn toestemming. Tot haar 31e woonde Belle op Slot Zuylen.
Eerste Belle van Zuylenring voor Chimamanda Ngozi Adichie
De Nigeriaanse schrijver Chimamanda Ngozi Adichie ontvangt de eerste Belle van Zuylenring voor de unieke wijze waarop zij de wereld en de ingesleten denkpatronen weergeeft en ter discussie stelt. Zij wordt gezien als een van de belangrijkste Afrikaanse schrijvers van haar generatie. Haar werk is in meer dan dertig talen uitgegeven. Voor haar romans Paarse hibiscus, Een halve gele zon en Amerikanah (De Bezige Bij) ontving ze diverse prijzen. De beroemde Ted Talk We should all be feminists die ze in 2012 gaf, is al miljoenen keren bekeken. Met deze talk bracht ze een wereldwijd gesprek over feminisme op gang. Op 11 januari 2020 kwam Chimamanda Adichie speciaal naar Utrecht voor haar lezing en nam ze de ring in ontvangst.
